Tarım ürünlerinin Türkiye Standartları Enstitüsü’nün belirlediği çerçevede hijyenik ve ekonomik koşullarda, daima bakanlık gözetiminde, sigortalı ve tarafsız bir ortamda saklandığı silolardır.
Lisanlı Depoculuk Amaçları,
- Hasat dönemlerinde tarım ürünlerindeki arz yığılması nedeniyle oluşan fiyat düşüşlerinin önlenmesi ve piyasanın dengelenmesini sağlamak,
- Tarım ürünlerinin ticaretinin kayıt altına alınması,
- Ürün ticareti ile uğraşan tüccar ve sanayicilerimizce, kalitesi genel bilimsel hususlar çerçevesinde belirlenmiş ve fiyat düzeni ve sürekliliği sağlanmış olan ürünlerin kolaylıkla temin edilmesi,
- Ürün depolanması, bankacılık ve sigorta sektörü açısından yeni iş alanlarının oluşturulması,
- Ülkemizin çevresinde yer alan komşu ülkelerin ve coğrafyaların da tarımsal ürün ticaretlerinde yer alıp yön vermesi olarak sıralanabilir.
Lisanslı Depo İşletmelerinin Faaliyete Geçişi için;
- Kuruluş izni alan ve ancak kanunun belirlediği çerçeveye uygunluğu tespit edilen firmalar lisans alabilir
- Lisans almayan ya da alamayan kuruluşlar faaliyete geçemez.
- Lisans almayan ya da alamayan kuruluşlar ürün kabulü yapamaz ve ürün senedi düzenleyemez.
- Kuruluş izni ve faaliyet lisansı almayan ya da alamayan kuruluş ya da işletmeler bu görünümü ve izlenimi veren hangi bir ibare kullanamaz.
Lisanslı depoculuk sisteminin umumi mağazacılıktan farkı nedir?
Umumi mağazacılık, ürünlerin mülkiyet ve rehin haklarını temsil etmek üzere makbuz senedi ve varant adlı kıymetli evrak türlerinin çıkarılmasını öngören bir yapı şeklinde olması ve anonim şirket şeklinde kurulan işletmeler tarafından yürütülmesi itibarıyla lisanslı depoculuk sistemine benzemektedir. Ancak, lisanslı depoculuk, umumi mağazacılığa göre çok daha gelişmiş bir ticaret platformu kurulmasını öngörmektedir. Ürünün hasat edilmesinin ardından depolanması, analiz ve sınıflandırmasının gelişmiş laboratuvarlar tarafından yapılması ve ürünlerin ticaretinin ürünleri temsil eden ürün senetleri vasıtasıyla ürün ihtisas borsasında yapılması öngörülmüştür. Ayrıca, bu sistemde ürünlerin ve mudilerin korunması için gelişmiş güvence mekanizmaları da bulunmaktadır.
Lisanslı depoculuk ve ürün ihtisas borsacılığı sistemi yalnızca uzun süreli depolanabilir ve standardize edilmesi mümkün olan tarımsal ürünlere ilişkindir. Umumi mağazacılık ise tarımsal ürünlerin yanı sıra depolanabilir her türlü ürünü içermektedir.
Ürün ihtisas borsasının görev ve sorumlulukları nelerdir?
Alivre sözleşmeler ile lisanslı depolarca düzenlenen kıymetli evrak hükmündeki ürün senetleri ve ürünü temsil eden benzer senetlerin alım satımı ve rehin gibi işlemlerin ürün ihtisas borsalarında kontrolü ve tescili zorunludur. Borsada tescil gerçekleşmedikçe ürün mülkiyeti başkasına devredilemez.
Ürün senetlerine ilişkin; alım satımın tescili, devir ile bedelinin ödenmesi, alıcı ve satıcı ile üçüncü şahısların haklarının korunması, yükümlülüklerinin yerine getirilmesi ve alım satıma ilişkin diğer hususlar, borsanın sorumluluğunda olup, bu işlemlerden dolayı doğan zararlar borsa tarafından tazmin edilir.